Borulama ve Enstrümantasyon Diyagramı (P&ID), tesislerin tasarımı, inşası ve işletilmesi için kritik öneme sahip bir belgedir. Bu diyagramlar, boru tesisatı, enstrümantasyon ve sistem ekipmanlarının bileşenlerinin işlevsel ilişkilerini ve prosesin detaylı grafik gösterimini sunar. P&ID'ler, tesisin boru hatlarını, üzerlerindeki ekipmanları ve bu ekipmanların fiziksel sıralamasını göstererek, proseslerin nasıl çalıştığını anlamada ve çalıştırmada kullanılır. Bu nedenle, prosesin sürdürülebilirliği, geliştirilmesi ve gerektiğinde değiştirilmesinde kilit rol oynar.
PFD'ler ve P&ID'ler, tesislerin nasıl çalıştığını anlamak ve belgelenmesini sağlamak için kullanılır. PFD'ler, prosesin temel çalışma parametrelerini (basınç, sıcaklık, yoğunluk vb.) içeren tablolara yer verirken, P&ID'ler ise borulama, enstrümantasyon ve kontrol sistemlerini içerir. Bu diyagramlar, güvenlik ve risk analizlerinde, örneğin HAZOP analizlerinde temel veri kaynağı olarak işlev görür. Ayrıca mühendislik projelerinde, tasarımın optimizasyonu ve operasyonel süreçlerin anlaşılmasında önemli bir rol oynar. P&ID'ler, bakım ve sorun giderme işlemlerinde de kritik öneme sahiptir; çünkü ekipman yerleri, boru hatları yönleri ve enstrümantasyon hakkında hızlı bilgi sağlayarak etkili müdahale olanağı tanır.
Endüstriyel süreçlerin doğru bir şekilde belgelenmesi ve kontrol edilmesi için çeşitli standartlar mevcuttur. Örneğin, ISO 10628-1/2 " Kimya ve petrokimya sanayilerinde kullanılan diyagramlar – Bölüm 1: Diyagramların özellikleri - Petrokimya ve Kimya sanayi için akış şemaları- Bölüm 2: Grafik semboller", süreç akışlarını ve bileşenlerini detaylı ve görsel olarak belgelemek üzerine odaklanırken, ISO 14617 "Diyagramlar için grafik semboller - Bölüm 2: Genel uygulamaya sahip semboller" ve ANSI/ISA–5.1-2022 “Standard for Instrumentation Symbols and Identification” kullanılan sembollerin ve tanımların standart hale getirilmesini sağlar.
ISO 14617, 10628 ve ANSI/ISA–5.1-2022 standartlarındaki semboller, uluslararası alanda yaygın olarak kabul edilen standart sembollerdir. Bu standart, farklı ülkelerden profesyonellerin aynı sembolleri kullanarak etkili bir şekilde iletişim kurmasını sağlar.
Borulama ve Enstrümantasyon Diyagramları İçeriği
Proses boruları ile ilgili boyutlar ve tanımlamalar
Enstrümantasyon detayları ve işlevleri
Mekanik ekipmanın isimlendirilmesi ve numaralandırılması
Vanaların türleri ve açıklamaları
Akış yönlerinin belirlenmesi
Prosese yardımcı ünitelerin ekipmanları ve detayları
Ara bağlantı ekipmanları ve detayları
Kontrol sistemlerinin giriş ve çıkışları, kilitleme mekanizmaları
P&ID’ler için kodlama ve etiketleme standartları
P&ID’lerde kullanılan tüm sembol ve açıklamaları içeren lejant
Comments