Uzman ekibimiz, işyerinizdeki yanıcı ve patlayıcı kimyasalların bulunduğu alanları değerlendirir. Patlamadan Korunma Dokümanı hazırlayarak bu alanlarda alınması gereken aksiyonları ve kullanılması gereken ex ekipmanları ve/veya ex ekipman kullanmadan minimum maliyetle proseslerinizi iyileştirmeye yönelik danışmanlık hizmeti sunar.
Patlamadan Korunma Dokümanında Hangi Başlıklara Yer Verilmelidir ve Hangi Durumda bu doküman tekrar gözden geçirilmelidir?
ÇALIŞANLARIN PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK bu konuya açıklık getirmiştir.
Madde 6 gereğince Patlamadan Korunma Dokümanını hazırlamak zorundadır. Patlamadan Korunma Dokümanında;
a) Patlama riskinin belirlendiği ve değerlendirildiği hususu,
b) Bu Yönetmelikte belirlenen yükümlülüklerin yerine getirilmesi için alınacak önlemler,
c) İşyerinde Ek-1’e göre sınıflandırılmış yerler,
ç) Ek-2 ve Ek-3’te verilen asgari gereklerin uygulanacağı yerler,
d) Çalışma yerleri ve uyarı cihazları da dahil olmak üzere iş ekipmanının tasarımı, işletilmesi, kontrolü ve bakımının güvenlik kura larına uygun olarak sağlandığı,
e) İşyerinde kullanılan tüm ekipmanın 25/4/2013 tarihli ve 28628 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Ekipmanlarının Ku lanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğine uygunluğu, yazılı olarak yer almak zorundadır.
MADDE 10 – (1) İşveren, 6 ncı maddede belirtilen yükümlülüğünü yerine getirirken, ikinci fıkrada belirtilen hususların yer aldığı Patlamadan Korunma Dokümanını hazırlar.
(2) Patlamadan Korunma Dokümanında;
a) Patlama riskinin belirlendiği ve değerlendirildiği hususu,
b) Bu Yönetmelikte belirlenen yükümlülüklerin yerine getirilmesi için alınacak önlemler,
c) İşyerinde Ek-1’e göre sınıflandırılmış yerler,
ç) Ek-2 ve Ek-3’te verilen asgari gereklerin uygulanacağı yerler,
d) Çalışma yerleri ve uyarı cihazları da dahil olmak üzere iş ekipmanının tasarımı, işletilmesi, kontrolü ve bakımının güvenlik kurallarına uygun olarak sağlandığı,
e) İşyerinde kullanılan tüm ekipmanın 25/4/2013 tarihli ve 28628 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğine uygunluğu,
yazılı olarak yer alır.
(3) Patlamadan korunma dokümanı, işin başlamasından önce hazırlanır ve işyerinde, iş ekipmanında veya iş organizasyonunda önemli değişiklik, genişleme veya tadilat yapıldığı hallerde yeniden gözden geçirilerek güncellenir.
(4) İşveren, yürürlükteki mevzuata göre hazırladığı patlama riskini de içeren risk değerlendirmesini, dokümanları ve benzeri diğer raporları birlikte ele alabilir.
Yukarıdaki yönetmelik maddeleri dikkate alınarak hazırlanan bir raporda olması gereken başlıkları hep beraber inceleyelim:
1. Tasnif: Kimyasalların Yanıcı/parlayıcı/patlayıcı kategorisine girme durumuna göre tasnif edilmesi ve bununda raporda hesaplamalara konu olacak değerlerinde bulunduğu bir tablo olarak sunulması gerekmektedir.
2. Tespit: Bu kimyasallar tespit edildikten sonra ilgili alanlar gezilerek potansiyel boşalma kaynakları (vana, flanş, dişli bağlantı, nefeslik, pompa vb) belirlenmektedir. Bu kapsamda tüm bağlantılar dikkatle değerlendirmeye alınmalı ve basınç, sıcaklık vb. Proses bilgileri not edilerek tespit sayfası oluşturulmalıdır. Tespit sayfasının raporda bulunması önem arz etmektedir. Hem gelen denetçilerin anlamasını kolaylaştımak hem de dokümanı daha sonrasında inceleyen kişinin tesiste değerlendirilen noktaları anlamasını sağlamak adına önemlidir. Aynı zamanda proseste olası değişikliklerde raporun güncellenmesi adımında nerelerde değişiklik yapılması gerektiğinin farkına varılmasını sağlayacaktır.
3. Hesaplama: Tespitten sonraki en önemli aşama hesaplamaların doğru ve anlaşılır şekilde yapılmasıdır. Ki bu kapsamda ilgili yönetmeliğe bağlı yayınlanan standartlar dikkate alınmalıdır. İlgili standartlar: EN 60079-10-1:2021 (Sıvı ve gazların hesaplaması için gerekli standart), EN 60079-10-2:2015 ve CEI 31-56 (Tozların hesaplaması için gerekli standart), EN 62485-2 (akü hesaplaması için gerekli standart), TS EN 16985:2019 (Toz boya kabinlerinin hesaplanması için gerekli standart)
4. Zone Haritalarının Hazırlanması: Hesaplama yapıldıktan sonra tehlikeli yarıçaplar ve bu yarıçapların hangi tehlike sınıfına ait olduğu belirlenmiş olacaktır. Tehlike sınıfları ise bize ilgili alanda kullanılması gereken patlamaya karşı korunmuş ekipman tipini verecektir. Bu belirlenen yarıçaplar ve tehlike sınıfları tesisin birebir ölçekli vaziyet planları üzerinde gösterilerek hem genel resmin ortaya çıkması sağlanacaktır, hem de ilgili alan girişlerine asılarak bakım ve diğer her türlü faaliyet için çalışanlar/ziyaretçiler bilgilendirilmiş olacaktır.
5. Risk Değerlendirme Çalışması (FMEA ve Tutuşma Kaynağı Analizi):
Risk değerlendirme çalışması dört aşamadan oluşmaktadır.
a. Patlayıcı ortam oluşma ihtimali ve bu ortamın kalıcılığı, (Hesaplamalar ile belirlenmektedir.)
b. Statik elektrik de dâhil tutuşturucu kaynakların bulunma, aktif ve etkili hale gelme ihtimalleri, (TS EN 1127-1 Standardı ile 13 adet muhtemel tutuşturma kaynağı değerlendirilmektedir.)
c. İşyerinde bulunan tesis, kullanılan maddeler, prosesler ile bunların muhtemel karşılıklı etkileşimleri, (Birbiri ile etkileşime girecebilecek kimyasallar belirlenerek oluşabilecek risklere göre tedbirler 6331 sayılı İş Kanunu çerçevesinde değerlendirilerek FMEA analizinde belirtilmektedir.)
d. Olabilecek patlama etkisinin büyüklüğü (Modelleme çalışması ile belirlenmektedir.)
6. Tank ve Boru Hatları için Yangın ve Patlama Modellemelerinin Oluşturulması: Modelleme yazılımı kullanılarak tank ve borulama sistemleri için yangın ve patlama senaryoları oluşturulmakta, bu modeller patlama sonucunda meydana gelebilecek etkileri (örneğin, TNT eşdeğer patlama endeksi ve termal radyasyon) analiz etmektedir.
7. Exproof Ekipman Zone Haritasına / Montaja Uygunluk Raporunun Hazırlanması: Zone haritaları oluşturulduktan sonra, iş yerinde kullanılan elektriksel/mekanik ekipmanlar exproof olsun veya olmasın zone yarıçapı içinde kalıyor ise belirlenir. Bu ekipmanların hesaplanan Zone sınıfına uygun kategoriye uyup uymadığı değerlendirilir. Bunun haricinde zone haritasına uygun ekipman seçilmiş olsa dahi montaj hatalarının belirlenmesi için tesis zone haritası ile gezilerek belirlenen ekipmanların veya halihazırda mevcut ekipmanların montajlarının exproof ekipmanların özelliğini bozmayacak şekilde yapılıp yapılmadığı değerlendirilerek rapor hazırlanmaktadır. Bu süreç, patlama riski taşıyan bölgelerde kullanılan ekipmanların güvenliğini sağlamaya yardımcı olur.
8. Patlamadan Korunma Dokümanı Raporunun Hazırlanması: Yukarıda belirtilen tüm kalemler eklenerek e imzalı olarak rapor formatına getirilerek süreç tamamlanmış olur.
Comments